Расширенный поиск
24 Апреля  2024 года
Логин: Регистрация
Пароль: Забыли пароль?
  • Бермеген къол, алмайды.
  • Хоншуну тауугъу къаз кёрюнюр, келини къыз кёрюнюр.
  • Ашына кёре табагъы, балына кёре къалагъы.
  • Кийим тукъум сордурур.
  • Тойгъа алгъа да барма, тойда артха да къалма.
  • Къралынгы – душмандан, башынгы от бла суудан сакъла.
  • Джетген къыз джерли эшекни танымаз.
  • Тилчиден кери бол.
  • Кёпюр салгъан кеси ётер, уру къазгъан кеси кетер.
  • Кёлсюзден сёзсюз тууар.
  • Джюрекге ариу – кёзге да ариу.
  • Башланнган иш битер, къымылдагъан тиш тюшер.
  • Тойгъандан сора, ашны сёкме.
  • Уллу айтханны этмеген – уллаймаз.
  • Кютгени беш эчки, сызгъыргъаны уа, джерни джарады.
  • Нёгерсизни джолу узун.
  • Бастасын ашагъан, хантусун да ичер.
  • Окъугъанны бети джарыкъ.
  • Къайгъы тюбю – тенгиз.
  • Ариу сёз – джаннга азыкъ, аман сёз – башха къазыкъ.
  • Накъырданы арты керти болур.
  • Суу да къайтады чыкъгъан джерине.
  • Юйлю уругъа ит чабмаз.
  • Оюмсуз атлагъан, аджалсыз ёлюр.
  • Ач да бол, токъ да бол – намысынга бек бол.
  • Махтаннган къыз, тойда джукълар.
  • Биреуню тёрюнден, кесинги эшик артынг игиди.
  • Къатыны харакетли болса, эри къымсыз болур.
  • Ёгюзню мюйюзлери ауурлукъ этмейдиле.
  • Ашатыргъа иш – ашхы, ишлетирге аш – ашхы.
  • Эркишини аманы тиширыуну джылатыр.
  • Чабакъгъа акъыл, табагъа тюшсе келеди.
  • Зар адам ашынгы ашар, кесинги сатар.
  • Тенги кёбню джау алмаз, акъылы кёбню дау алмаз.
  • Ёлмесенг да, къарт дамы болмазса?
  • Чакъырылгъанны аты, чакъырылмагъанны багъасы болур.
  • Насыблы элин сюер, насыбсыз кесин сюер.
  • Айырылмаз джууугъунга, унутмаз сёзню айтма.
  • Сёз садакъдан кючлюдю.
  • Къоркъакъны кёзю экили кёрюр.
  • Душманны тышы – акъ, ичи – къара.
  • Керилген да, ургъан кибикди.
  • Къартны бурнун сюрт да, оноугъа тут.
  • Уллу къашыкъ эрин джыртар.
  • Акъыл бла адеб эгизледиле.
  • Эрни эр этерик да, къара джер этерик да, тиширыуду.
  • Ишин билген, аны сыйын чыгъарады.
  • Башы ишлегенни, ауузу да ишлер.
  • Джылыгъа джылан илешир.
  • Битмегеннге сакъал – танг.

Революцияны юсюнден оюмларын айтдыла

04.07.2017 0 2842  Таппасханланы А.
Тюнене Гуманитар тинтиўлени институтунда Октябрь революцияны 100-жыллыгъына жораланнган регион конференция болгъанды. Анга, кеси алимлерибизден сора да, РСО-Аланияны келечилери да къатышхандыла. Битеў да 20 чакълы докладчы кеслерини оюмларын туўра этгендиле. 

Конференцияны къурагъанладан бири институтну Жаш алимлерини советини председатели Наталья Вариводады. Ол чертгенича, бюгюнлюкде революцияны юсюнден оюмла кёпдюле. Бу тюбешиўню баш магъанасы да адамлагъа аны кемчиликлерини, иги жанларыны да юслеринден сёлешип, кеси кёз къарамларын къоруўларгъа онг бериўдю.

Жыйылыўну институтну директоруну илму иш жаны бла орунбасары Махийланы Людмила ачханды. Ол, 1917 жылны революциясы кёп тюрсюнлю болгъанын белгилеп, докладчыла жыйылгъанлагъа сейир оюмларын туўра этерле деп сакълагъанын билдиргенди.

Большевиклени Шимал Кавказда миллет политикаларына жораланнган доклад бла ўа жыйылгъанланы алларында институтну жангы тарых секторуну баш илму къуллукъчусу Тетуўланы Алим сёлешгенди. Ол 1917-1937 жыллада миллет сейир, миллет энчилик дегенча ангыламла революцияны сейирлеринде «жутулуп» къалгъанларын белгилегенди.

- Болсада Россейни къурамына кирген аз санлы миллетле социал-экономика жаны бла алгъа атлам этгенлерин унутургъа жарамаз. Алай большевиклени бла меньшевиклени бир тилли болалмагъанлары терроргъа жол ачханды. Зорлукъ а не заманда да игилик келтирмейди, - дегенди Тетуў улу.


Суратны тюбюнде жазылгъаны: «Народы Кавказа! 
Царские генералы, помещики и капиталисты огнем и мечом душили нашу свободу
 и продавали вашу страну иноземным банкирам. 
Красная Армия Советской России победила ваших врагов; 
она принесла вам освобождение от кабалы и богачей.
Да здравствует Советский Кавказ!»

Дагъыда аны оюмуна кёре, бюгюнлюкде да, ючюнчю дуния урушну къоркъуўу туўра болгъанда, къырал таматала аны жолун кесер ючюн бир тилли болургъа, барысына да тап келлик оноў этерге керекдиле.

Андан сора да, Алим Инзрелович революциягъа дери адамла къара танымай жашагъанларын да чертгенди. Сёз ючюн, ол билдиргеннге кёре, таўлу халкъны арасында билимлилени саны бир процентге да жетмей эди, къабартылылада да ол кёрюмдю бир процентден аз аслам эди. Ызы бла пединститут да ачылгъан эди. Алай бла КъМАССР саўлай къырал бла бирге модернизацияны ызына тохтайды.

Конференция бу теманы юсю бла миллетлени жашаўлары, алчы адамларыбызны къадарлары къалай бла къуралгъанларын ачыкъларгъа онг бергенди.

Таппасханланы Аминат,

(Нет голосов)

  • Нравится

Комментариев нет