Translit
Тюркдеги Бельпынар къарачай элни къуралгъанын хапары
30.06.2017
0
3803
1908 джылда къыркъаўуз айда Бельпынар элибиз къуралгъанды. 1905-чи джылда эки кеме бла Новороссийск тенгиз шахардан Стамбулда ол сагъатда аты Дерсаадет тенгиз портха ата-бабаларыбыз келедиле. Османлы къралны патчахы Султан Абдуль-Хамид Кавказдан келген кёчгюнчюлеге бек джуўукъ кёллю болгъанды. Къарачайлылагъа да муслиман асыўлу миллет болгъанлары ючюн кеслери къалайгъа сюйселе алайгъа орналыргъа эркинлик бергенди. Кёчгюнчюле бир талай заман солугъандан сора Коджа-эли шахаргъа тебрегендиле. Алайда карантинге да элтиб, аўругъанла бармыды деб, докторла саўлукъларына каргъан этедиле. Кишиде аўруў болмагъанын белгилегенден сора эркин этедиле. Алайдан кёчгюнчюле Анкара шахарны ичинде Ташхан атлы тийреге орналалла. Талай заман солугъандан сора Сиврихисар элни къатында Эртен атлы тийреге джарашадыла. Джашаўларын джангы къурай тебрегенлеринде аман бир аўруўдан бир кюн 5-6 адам аўушханында, алайдан да башха бир элге кёчерге оноў этедиле.
Ортада олтургъан Джелаль Баяр (1950-1960 Тюркню 3-чю президенти),
онгда Аднан Мендерес (1950-1960 Тюркню премьер-министири),
солда Хасан Полаткан (Тюркню финанс министири).
Суратны арт джанында къарачай делегациядан талай адам
Излей бара, Чифтелер элни къатында Бельпынар тийрени джаратадыла. Алайгъа орналалла. Эртен элден келген тукъумла была болгъандыла: Джансох, Байрамукъ, Сылпагъар, Биджи, Ахтаў, Байчора.
Сиврихисар Эртугрул элден: Трам Коркмаз, Бытда, Байчора, Кылыч.
Язылы-кая элден: Чычхан, Абайхан, Эрикген, Теке.
Гёкче-яйла элден: Семен, Багъатыр, Къумукъ, Байрамкъул, Аджи.
Акхисар элден: Кипке.
Конья Башхюйюк элден да Сылпагъарлары кёчюб келелле.
1967-чи джылда Эскишехирде Кавказ фольклор джамагъатны къурагъанды
Бельпынар элде джашаўларын къурай тебрегенлей Уллу Балкан къазаўат бла ызындан да 1914-чю джылда Чанак-кале тенгиз къазаўат башланады. Элден джашла, кишиле къазаўатха къошуладыла. 1918-чи джылда къазаўат таўсулгъанында элге саў къайталла.
1939-1945 Экинчи Дуния къазаўатдан, 1948-де къазаўат таўсулгъандан сора Австрияда лагерден саў къутулгъанла 1950-чы джылда Тюркге келедиле. Алайдан Боташ, Тамбий, Чычхан, Биджи, Абайхан, Батча, Байрамукъ, Ёзден, Глаш, Тотуркъул, Айбаз тукъумла келедиле. 1957-чи джылгъа дери элде бек къаты ишлеб, сабан сюрюб, элни атын айтдырадыла. Элде Трам Къоркъмазладан Унух бла Сымаил кёб сабан ишлейдиле, 1000 гектар сабан этедиле. Къой ёстюрюўде да Трам Къоркъмаз Сымаил айтылгъан адам болгъанды, къойларын, махтаб, хоншу элледен да алыб тургъандыла. 1957-чи джылда элде 38 трактор, 23 комбайн болады. Элде адам саны 868-ге джетген эди. 2251 къой, 1151 эчки ёстюргендиле. 1972-ге дери эл бай болуб джашагъанды. 1972 джыл Американы Нью-Джерси штатына кёчюб тебрейдиле. Элден джашла уллу шахарлагъа – Стамбулгъа, Анкарагъа – университет окъуўгъа кетедиле. Дипломну алгъандан сора талай бири кърал ишге кириб, ишлеб тебрейле. Тюркде кёчгюнчюлени джукъ бла къыйнамагъандыла, буруннгудача, къобузланы согъуб, тойланы, джыйынланы, тебсеўлени этиб тургъандыла.
Чифтелер районну губернатору къарачай эллени джумушлары бла Анкарада.
Тюрк Республиканы къурагъан Мустафа Кемальны сынында (мавзолейинде)
Юксель Къарачайлы,
Эскишехир
Комментариев нет